Waar draait ons leven om? Makkelijke vraag, moeilijk antwoord.

Allereerst is er natuurlijk de fysieke kant van het bestaan: het lichaam. Iedereen moet elke dag voldoende eten en drinken en veilig zijn. Dit zijn de basisbehoeften van ieder mens en elk ander dier, je kunt geen dag zonder. Andere dieren dan de mens besteden daar dan ook al hun tijd aan. Dag in dag uit, van vroeg tot laat, hun hele leven lang. Mensen meestal niet. Dat hoeft ook niet. Ga maar na. Eten en drinken kosten ons nauwelijks tijd. We werken het snel en vaak tussen de bedrijven door naar binnen en het is overal in grote hoeveelheden beschikbaar. Een uurtje kauwen per dag volstaat, in die korte tijd krijg je alle nodige calorieën binnen. Dan de veiligheid. Roofdieren zijn er nauwelijks meer en in onze gebouwen zijn we doorgaans veilig en beschut. Kortom, aan onze voeding en veiligheid hoeven we niet veel aandacht te schenken, het spreekt bijna vanzelf. Toch zijn we net als al die andere dieren dag in dag uit, van vroeg tot laat en ons hele leven lang druk, druk, druk. Maar waarmee dan?

Waarmee we druk zijn

De precieze dagelijkse bezigheden verschillen uiteraard sterk van persoon tot persoon, maar grofweg vallen de meeste van onze bezigheden in slechts twee hoofdcategorieën. De eerste is sociaal van aard. Mensen zijn van origine ontzettend sociale dieren. We kunnen slecht zonder contact met andere mensen. Dan verpieteren we, alleen is maar alleen. Veel van onze bezigheden zijn er daarom op gericht met anderen samen te zijn. Dat kan met een partner, in het gezin, de familie, met vrienden, bij mensen thuis of juist in openbare gelegenheden. Hoe dan ook, altijd gaat het erom mensen om je heen te hebben die je vriendelijk gezind zijn en je waarderen om wie je bent. De tweede hoofdcategorie betreft het slijk der aarde: geld. Met geld is namelijk alles te koop. Dat mag je letterlijk nemen. Als je veel geld hebt hoef je niets meer te kunnen, je koopt het gewoon. Voedsel, kleding, vervoersmiddelen, opsmuk, huizen, advies, kennis, kunde, het overnemen van risico, de lijst is eindeloos. Geld lijkt wel een wondermiddel en van geld heb je nooit genoeg. Daarom is het niet gek dat mensen er veel, zo niet alles, voor over hebben om geld te hebben. Mensen proberen op alle mogelijk manieren geld te verdienen. Daar wordt heel veel tijd aan besteed. Dat kan ook omdat anderen je zoveel werk uit handen nemen dat je je tijd beter kan besteden aan het bemachtigen van geld dan aan alles zelf doen. Bovendien, zelfs al zou je het willen, je zou het niet kúnnen om alles wat je koopt zelf te maken. Veel te moeilijk en te tijdrovend. Anderen doen dat tien keer beter.

Biologie en economie

Als we beide hoofdcategorieën vanuit een biologisch en evolutionair perspectief bezien, dan is zonneklaar dat de behoefte aan menselijk contact en waardering diepe biologische wortels moet hebben. Kijken we naar de andere dieren die deel uitmaken van de groep zoogdieren waarbij de mens is ingedeeld, de orde der primaten, dan blijkt die veronderstelling goed te stroken met de werkelijkheid. In elk geval de soorten die in groepen leven, en dan met name de chimpansee als onze meest naaste verwant, vertonen gedrag dat in dit opzicht akelig veel lijkt op dat van ons. In 400.000 GENERATIES komt de chimpansee dan ook uitgebreid aan bod.

Met geld ligt dat volkomen anders. Andere dieren kennen het niet, geld is echt een mensending. Dat is natuurlijk een open deur, maar het loont toch de moeite daar eens expliciet bij stil te staan. Dan spreekt geld ineens niet meer zo vanzelf en rijzen er heel veel vragen. Hoe lang kennen we het eigenlijk al? Waardoor zijn we het gaan gebruiken? Hoe zag het leven eruit toen er nog geen geld was? En niet onbelangrijk: heeft de introductie van geld invloed gehad op ons gedrag? Deze vraag had zo in een biologieboek kunnen staan, maar ik ben hem nog nooit tegengekomen. Biologie en economie, zo op het oog vakgebieden die weinig met elkaar van doen hebben. Maar misschien ligt dat toch anders. Hmm, zou Tom Poes zeggen.

Reageren

Heb je vragen of opmerkingen? Stel ze via het contactformulier op de website. Elke vraag of opmerking is welkom en je krijgt altijd antwoord. Benieuwd naar andere blogs? Bekijk de blogpagina en lees ze allemaal. 

Bestel 400.000 GENERATIES eenvoudig via de knop hieronder. Voor slechts €17,50 heb je het de volgende dag in huis.

400.000 GENERATIES. Het verhaal van ons allemaal.